1. Try / Except là gì?

Try / Except cho phép Python:

• Cố gắng chạy một đoạn code (try block)

• Nếu có lỗi xảy ra, nó sẽ bắt lỗi và chạy đoạn code xử lý (except block)

• Chương trình không bị crash

Cú pháp:

try:
    # đoạn code có thể gây lỗi
except SomeErrorType:
    # xử lý khi lỗi xảy ra

2. Ví dụ cơ bản

Giả sử người dùng nhập chữ thay vì số:

try:
    value = int(input("Nhập số ngày: "))
    print(value * 24)
except ValueError:
    print("Input không phải là số hợp lệ!")

Giải thích:

• int() sẽ gây lỗi ValueError nếu input không phải dạng số

• except ValueError: bắt đúng loại lỗi đó

• Chương trình không bị crash, mà in ra thông báo thân thiện

3. Tại sao dùng Try / Except thay vì If / Else?

4. Ví dụ nâng cao — try / except bắt lỗi ValueError

Chúng ta thử nhập text, float, hay bất cứ giá trị sai:

try:
    user_input = input("Nhập số ngày:\n")
    user_number = int(user_input)   # nơi có thể lỗi
    print(f"{user_number} ngày = {user_number * 24} giờ")
except ValueError:
    print("Input không phải dạng số nguyên hợp lệ!")

Kết quả:

• Nhập "abc" → except chạy

• Nhập "19.99" → except chạy

• Nhập "10" → chạy bình thường

5. Bắt mọi lỗi (không khuyến khích)

try:
    value = int(input("Nhập số: "))
    print(value * 10)
except:
    print("Có lỗi xảy ra!")

Không nên dùng except: trống, vì:

• Bắt luôn cả lỗi nghiêm trọng

• Khó debug

• Không biết lỗi là gì

6. Kết hợp Try / Except với Validation

Try / Except bắt lỗi chuyển kiểu, nhưng:

• Số âm

• Số 0

→ không gây lỗi, nên phải kiểm tra bằng if.

Code hoàn chỉnh:

def days_to_hours(num_days):
    return num_days * 24

try:
    user_input = input("Nhập số ngày: ")
    user_number = int(user_input)  # Bắt lỗi nếu không phải số
    if user_number > 0:
        print(days_to_hours(user_number))
    elif user_number == 0:
        print("Không chấp nhận số 0!")
    else:
        print("Số âm không hợp lệ!")
except ValueError:
    print("Input không phải số hợp lệ!")

7. Nhiều except cho nhiều loại lỗi

try:
    number = int(input("Nhập số: "))
    result = 100 / number
except ValueError:
    print("Bạn phải nhập số!")
except ZeroDivisionError:
    print("Không thể chia cho 0!")

8. Khối finally (luôn chạy)

try:
    a = int(input("Nhập số: "))
except ValueError:
    print("Sai định dạng!")
finally:
    print("Kết thúc chương trình!")

TÓM TẮT KIẾN THỨC

• try → chạy code có thể lỗi

• except → chạy khi lỗi xảy ra

• except ErrorType → bắt đúng loại lỗi

• except: → bắt mọi lỗi (tránh dùng)

• else: → chạy nếu không có lỗi

• finally: → luôn chạy

EXERCISES + ANSWERS

Exercise 1 — Basic try/except

Yêu cầu:

Nhập một số. Nếu không phải số → in lỗi.

Answer:

try:
    x = int(input("Nhập số: "))
    print("Bạn nhập:", x)
except ValueError:
    print("Đó không phải là số!")

Exercise 2 — Divide with try/except

Yêu cầu:

Nhập số chia (100 / n), xử lý lỗi:

• ValueError

• ZeroDivisionError

Answer:

try:
    n = int(input("Nhập số để chia: "))
    print(100 / n)
except ValueError:
    print("Không phải số!")
except ZeroDivisionError:
    print("Không được chia cho 0!")

Exercise 3 — Days converter with try/except + validation

Yêu cầu:

• Nhập số ngày

• Bắt lỗi input

• Nếu âm → báo lỗi

• Nếu 0 → báo lỗi

• Nếu hợp lệ → tính giờ

Answer:

try:
    d = int(input("Nhập số ngày:\n"))
    if d > 0:
        print(f"{d} ngày = {d * 24} giờ")
    elif d == 0:
        print("Số 0 không hợp lệ!")
    else:
        print("Không chấp nhận số âm!")
except ValueError:
    print("Input không phải số!")

Exercise 4 — Multiple error types

Yêu cầu:

Tính a / b, xử lý:

• ValueError

• ZeroDivisionError

• bất kỳ lỗi khác → “unknown error”

Answer:

try:
    a = int(input("a = "))
    b = int(input("b = "))
    print(a / b)
except ValueError:
    print("Bạn phải nhập số nguyên!")
except ZeroDivisionError:
    print("Không được chia cho 0!")
except:
    print("Unknown error")

Exercise 5 — Try/Except with return inside function

Viết hàm:

• Nhận input từ người dùng

• Chuyển thành số bằng try

• Nếu lỗi → return thông báo

• Nếu đúng → return số nhân 10

Answer:

def convert_and_multiply():
    try:
        x = int(input("Nhập số: "))
        return x * 10
    except ValueError:
        return "Input không phải số!"

print(convert_and_multiply())